13 Temmuz 2024 - 14:55
En Önemli İslam Şehirlerinde Yahudilerin Varlığı (1)

Peygamber Ekrem’in (s.a.a) vefatı –şehadeti- öncesi ve sonrası Arap Yarımdası ve etrafında yerleşik Yahudi ve Yahudi kabilelerinin konumunun tanınması Yahudilerin tarihi ve tarihsel değişiminin bilinmesi için son derece zaruridir.

Uluslararası Ehl-i Beyt (a.s) Haber Ajansı – ABNA: Peygamber Ekrem’in (s.a.a) vefatı –şehadeti- öncesi ve sonrası Arap Yarımdası ve etrafında yerleşik Yahudi ve Yahudi kabilelerinin konumunun tanınması Yahudilerin tarihi ve tarihsel değişiminin bilinmesi için son derece zaruridir. Önde gelen bazı sahabenin Yahudileri Arap Yarımadası ve çevresinden Şam bölgesine sürmeye yönelik eylemlerinin, Yahudi nüfusunun buraya taşınmasına ve o bölgenin siyasi, kültürel ve sosyal denklemlerinde çok büyük etkiler bırakmasına sebep olduğunu bildiğimizde Yahudilerin varlığı konusunun önemini daha da netleşiyor. 1

Mekke
Bazı naslar esasınca Mekke’de çeşitli Yahudi grupları yaşıyordu. Bu konuda İbn Abbas’tan şöyle nakledilmiştir: “Allah Resulü Mekke’de Necm suresini tilavet ettikten sonra secdeye gitti ve Müslümanlar, müşrikler ve cinler de onunla birlikte secde ettiler.” Hafz b. Amr kendi haberine şu eklemeyi yapıyor: “Allah Resulü Mekke’de secdeye gitti ve Yahudiler, Hıristiyanlar ve müşrikler de onunla birlikte secdeye gittiler.”
Elbette Mekke’de önde gelen bazı sahabenin akrabaları semavi dinlere tam anlamıyla aşinaydılar. Zeyd b. Ömer b. Nufeyl semavi dinlere aşina olan şahıslardan biri olup Şia dışı bazı kaynaklara göre hak din arayışı ile Yahudi ve Hıristiyanlığın peşi sıra gitmiş ve bu dinlerin sözleri onu kani etmeyince İbrahimi dine, yani Hanif dinine tabi olmuş ve ömrünün sonuna kadar bu dinde kalmıştır. 2

Yukarıdaki konulardan şu anlaşılmaktadır: Önde gelen iki sahabe başta olmak üzere Mekke sakinlerinin Arap Yarımadasında Yahudiliğin varlığından haberleri vardı, ne var ki onlarla birebir irtibatları yoktu. Elbette bu ikisi arasında birisinin durumu amcasının oğlu Zeyd b. Ömer b. Nufeyl’in biyoğrafisi, babasının yaptığı eziyetleri ve keza Zeyd’in şüpheli ölümü diğerlerinden farklıdır ve Zeyd’in semavi dinlere nispetle bilgisinin çok daha geniş olduğunda şüphe yoktur.

...............................
1-  el-Mu’cemu’l-Kebir, c. 11, s. 253. Bu olay Ğaranik Hadisesi olarak meşhur olup çeşitli tefsir kitaplarında ve keza Şia dışı hadis kitaplarında geçmiştir.
2- Biyografi ve yaşam sergüzeşti için bkz: Tarihu Medineti Dımeşk, c. 19, s. 493, hadis no: 2348; el-İsti’ab, c. 2, s. 616.